بایگانی دسته ی ر – ز

قرآن:

خداوند متعال در آیه‌ی 2 سوره‌ی تکاثر می‌فرماید: «تا آنجا که به دیدار قبرها رفتند.»

حدیث:

امام صادق علیه‌السلام فرمود: «هر کس ما را پس از مرگمان زیارت کند، گویا در حال حیات، زیارتمان کرده است.»
(بحار الانوار، ج 97، ص 124 -فرهنگ عاشورا، ص 219)

توضیح مختصر:

ازآنجایی‌که خداوند تعالی، انبیاء و اولیای خود را دوست می‌دارد و آنان، خلفای او در روی زمین و قطب عالم امکان هستند، برای آنان، فرشتگان حافظ گذاشته است؛ و وقتی آنان به‌صورت ظاهر، وفات می‌کنند و در زمین منوّر، اجسادشان دفن می‌شوند، آن مکانِ منوّر را موردنظر قرار می‌دهد و به زائرانِ قبور آنان، التفات می‌کند. ارواح طیّبه‌ی آن بزرگواران نیز، چون زنده‌اند و می‌بینند و می‌شنوند، به زائرِ خود، لطف و مرحمت دارند.
پیامبر صلی‌الله علیه و آله به امیرالمؤمنین فرمود: «ای علی! به‌درستی که خدای، قبر تو و قبر فرزندانِ تو را، بقعه‌ای از بقعه‌های بهشت قرار داده و خداوند عزّوجل، دل‌های برگزیدگان از مخلوقاتش و پاکیزگان از بندگانش را به‌جانب شما مایل گردانیده که متحمّل اذیت می‌شوند و قبور شما را تعمیر نموده و بسیار به زیارت شما می‌آیند درحالی‌که به این عمل، قصد تقرّب به خدا و اظهار موّدت نسبت به پیامبرِ او را می‌نمایند؛ اینان کسانی هستند که مخصوص به شفاعت من و وارد بر حوض (کوثر) می‌باشند و ایشان زائرین و همسایگانِ فردای من در بهشت می‌باشند… کسی که زیارت کند قبرهای شما را، این زیارت برابر با هفتاد حج بعد از حجّ واجب اوست و از گناهانش بیرون می‌رود به حدّی که وقتی برمی‌گردد از زیارت شما، مانند روزی است که از مادر متولّد شده است.»
(اطیب البیان، ج 1، ص 198)
1- زیارت امیرالمؤمنین

امام صادق علیه‌السلام فرمود: «هر که امیرالمؤمنین علیه‌السلام را زیارت کند و عارف به حق آن حضرت باشد و از روی تجبّر و تکبّر به زیارت نیامده باشد، خداوند از برای او، اجر صد هزار شهید بنویسد و گناهان گذشته و آینده‌ی او را بیامرزد؛ و در روز قیامت ازجمله کسانی باشد که از اهوال آن روز ایمن هستند و حساب، بر او آسان شود و ملائکه او را استقبال کنند و چون از زیارت برگردد، او را تا خانه مشایعت نمایند، اگر بیمار شود به عیادت او بیایند، اگر بمیرد تشییع‌جنازه‌ی او کنند و برای او تا قبرش طلب آمرزش نمایند.»
(مفاتیح‌الجنان، ص 523، به نقل از شیخ طوسی)
«هر که زیارت کند جدّم امیرالمؤمنین را و عارف به حق او باشد، خداوند به عدد هر قدمی، حج مقبول و عمره‌ی پسندیده بنویسد.»
(مفاتیح‌الجنان، ص 544 به نقل از فرحه الغری ابن طاووس)

2- زیارت امام حسین علیه‌السلام

امام صادق علیه‌السلام فرمود: «علی بن میمون! زیارت کن حسین علیه‌السلام را و ترکش مکن!» عرض کردم: «مزد کسی که زیارتش کند چیست؟»
فرمود: کسی که پیاده زیارتش کند، خداوند به هر قدمی که برمی‌دارد برایش حسنه‌ای بنویسد و گناهی از او نابود سازد و درجه‌ای برای او بالا برد. چون به قبر او رسد، خداوند دو ملک را موکّل او گرداند که هر خوبی از دهان او خارج شود بنویسد و هر بدی از او صادر شود، ننویسد. چون از سفر زیارت برگردد، وداعش کنند و بگویند:
«ای دوست خدا! تو آمرزیده شدی و تو از حزب خدا و رسولش و اهل‌بیت رسولش شدی و به خدا قسم آتش را هرگز به چشم خود نبینی و آتش هم تو را نبیند و طعمه‌ی آن نشوی.»
(رمز المصیبه، ج 1، ص 87 -کامل الزیارات، ص 132)

3- امام حسن علیه‌السلام

پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمود: «هر که در بقیع، فرزندم حسن علیه‌السلام را زیارت کند، در روزی که قدم‌ها بر صراط لرزان است، قدمش -بر صراط- ثابت گردد!»

4- موسی بن جعفر علیه‌السلام و امام جواد علیه‌السلام

ابراهیم بن عقبه گوید: به خدمت امام هادی علیه‌السلام نامه نوشتم و سؤال کردم: «آیا زیارت امام حسین علیه‌السلام از زیارت امام موسی علیه‌السلام و امام محمدتقی علیه‌السلام بهتر است؟»
حضرت در جواب مرقوم فرموده بود: «حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام مقدم است و زیارت این معصوم جامع‌تر و ثوابش بزرگ‌تر است.»
(مفاتیح‌الجنان، ص 833)

5- امام رضا علیه‌السلام

امام رضا علیه‌السلام فرمود: «در خراسان بقعه‌ای هست که بر آن زمانی خواهد آمد که محل رفت و آمد ملائکه خواهد بود. پس پیوسته فوجی از ملائکه‌ی آسمان فرود خواهند آمد و فوجی بالا خواهند رفت تا در صور بدمند.»
پرسیدند: «یا بن رسول‌الله کدام بقعه است؟» فرمود: «در زمین طوس است و آن والله باغی است از باغ‌های بهشت که هر که زیارت کند مرا در آن بقعه، چنان باشد که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله را زیارت کرده است و بنویسد حق‌تعالی از برای او، به سبب آن زیارت، ثواب هزار حج پسندیده و هزار عمره‌ی مقبوله و من و پدرانم در روز قیامت شفیعان او باشیم.»
(مفاتیح‌الجنان، ص 865)

قرآن:

خداوند متعال در آیه ی 20 سوره ی یوسف می‌فرماید: «سرانجام او (یوسف) را به بهای کمی -چند درهم فروختند، و نسبت به (فروختن) او، بی رغبت بودند (چرا که می‌ترسیدند رازشان فاش شود).»

حدیث:

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: «به راستی که زهد و بی رغبتی در دنیا، کوتاه کردن آرزو و سپاسگزاری نعمت‌های خدا و پارسایی از محرمات الهی است.»

توضیح مختصر:

بی رغبتی به دنیا، زُهد است و انسانی که زهد می‌ورزد از بسیاری متاع دنیا، شهوات و لذایذ، دوری می‌جوید. البته زهد ورزیدن، باید بر مبنای دستورات مربّی و قواعد شریعت باشد و ترک لذایذ، باید تشریع شود، چون نوعِ زاهدین خود رو، کمی قبض داشته، به اهل و عیال، سخت گیری می‌کنند، با ملاکِ قناعت بر اهل خانه سختی روا می‌دارند، افراط در عبادت و روزه و امثال این‌ها می‌کنند. در نتیجه زهدگرایی غیر منطقی است. بارها بعضی اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله هر روز، روزه می‌گرفتند و پیامبر صلی الله علیه و آله می‌فرمود: ماهی یک روز. اگر طرف، اصرار می‌کرد، تا ماهی سه روز، بیشتر را اجازه نمی‌دادند چرا که فشار بر جسم، در کوتاه مدت و دراز مدت، آثار ضعف و کاستی را ظاهر می‌کند. اعتدال، بهترین قاعده در زندگانی است؛ چرا که افراطیّون در زهد، گرایش به تصوّف دارند و مکتب درست نمودند، هر کدام به نوعی کلمات قصار درست کردند و بعضی، زن‌های خود را طلاق دادند و در نتیجه، در مقابل ائمه و بزرگان دین دکّان باز کردند و عده‌ای هم شکل و نوعِ خود را جذب کارهای خود نمودند.
مسئله‌ی مهم در زهد، آن است که انسان، تعلّق به دنیا نداشته باشد و افراط در مطامعِ دنیوی نکند، نه آنکه از مصنوعات و مخلوقات الهی بهره نبرند و دیگران را متهم به دنیا دوستی نمایند.
الگوی هر انسانی، انسانِ کامل است و پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السّلام، همه چیز را به قال و حال و فعل، گفتند و انجام دادند. پس کسری وجود ندارد تا زهدگرایی، بر مبنای مکاتب زاییده‌ی فکرِ بعضی‌ها، پا گرفته و انجام گیرد.

1- زاهد سالوس

زاهدی نزد پادشاه که دائم مبتلا به خوردن شراب بود، آمد و گفت:
دیشب پیامبر را در خواب دیدم، که به من فرمود: «برو به پادشاه بگو که شراب کمتر بخورد.»
پادشاه گفت: «به خدا قسم که تو این خواب را به دروغ به پیامبر نسبت دادی!!» زاهد گفت: «از کجا می گویی خوابم دروغ است؟»
شاه گفت: به خاطر آنکه گفتی: پیامبر فرمود شراب کمتر بخورد و لازمه‌ی آن رخصت و تجویز است، [و این حرف تو بیانگر این است که می‌توان کمتر شراب خورد و آن حلال است] و حال آنکه اندک و بسیار شراب، حرام است و [پیامبر] هرگز به کم آن هم اجازه نفرمود. زاهد خجالت کشید و حاضران بر فهم پادشاه آفرین گفتند.
(لطائف الطوائف، ص 70)

2- زهد حضرت عیسی

گویند حضرت عیسی علیه السلام پلاسی می‌پوشید و برگ و پوست درختان و گیاه و زمین را می‌خورد و هر کجا شب می‌رسید، همان جا می‌خوابید، چون برای خود وطنی انتخاب نکرده و خانه‌ای نساخته بود.
شبی باران بارید و صدای رعد و برق بلند شد و باد سرد و سرمای سخت شروع شد. از دور غاری را دید، قصد کرد آنجا برود. چون رسید، دید حیوانی خوابیده و برای او جایی نیست. برگشت و پیش خود گفت: «شغال، پناهگاه دارد و پسر مریم پناهگاه ندارد!»
همان دم ندا رسید: «من پناه بی پناهانم!!»
حضرت عیسی از همه‌ی متاع جهان، پیاله‌ای داشت که با آن آب می‌خورد. روزی دید یکی با کف دست آب می‌خورد، پس دیگر از آن پیاله استفاده نمی‌کرد و با دست آب می‌خورد و می‌فرمود: «نمی‌دانستم که خداوند به من پیاله (کف دست) داده است!»
روز قیامت وقتی فقیران را برای حساب آورند، آن‌ها می گویند: «ما را درویش و بی مال آفریدی و سبب شد بتوانیم حق را ادا و اطاعتت کنیم.»
همان دم حضرت عیسی را بیاورند که به دنیا آمد و رفت و برای او هیچ مال و ملک نبوده است؛ و او حجت بر آنها خواهد شد.
(داستان‌های عرفانی، ص 35 -کشف الاستار، ج 1، ص 389)

3- شیخ مرتضی انصاری

شیخ مرتضی انصاری از مجتهدینی بود که سراسر زندگیش را با زهد و بی اعتنایی به دنیا به سر برد.
وقتی سخن چینان صحبت‌هایی کردند و به حاکم نجف اشرف رساندند که عده‌ای تفنگ بسیار در خانه شیخ به رسم امانت پنهان کرده‌اند. حاکم نیز، فرماندهی را که سنّی بود، مأمور کرد که با یک دسته سرباز در خانه‌ی شیخ داخل شوند و هر چه تفنگ ببینند، بیاورند.
آن‌ها بی خبر وارد خانه‌ی شیخ شدند و اطاق ها و بعد سرداب و چاه خانه و دیوارها را به دقت ملاحظه کردند و اثری از تفنگ ندیدند؛ بلکه خانه‌ی او را به چند گلیم کهنه و لحاف بروجردی مستعمل و اندکی لوازم ضروری مانند دیگ و آفتابه یافتند.
مأمور متعجب شد و نزد حاکم آمد و گفت: «مردم خلاف رسانده‌اند، این شیخ در نهایت زهد و کناره گیری از دنیاست و همانند بزرگ ما عمر بن خطاب در بی اعتنایی از دنیاست.»
این خبر به شیخ رسید، خندید و فرمود: «زیاد ترقی کرده‌ایم که شبیه پسر خطاب شده‌ایم.»
(پند تاریخ، ج 5، ص 246-شخصیت شیخ انصار، ص 87)

4- زاهدتر

سعدی گوید: پادشاهی دچار حادثه‌ای شد و نذر کرد: اگر در آن حادثه پیروز شود، مبلغی پول به پارسایان بدهد.
خداوند او را در آن حادثه موفق کرد، و کیسه پولی به یکی از درباریانش داد تا به افراد زاهد بدهد، تا به نذرش وفا کرده باشد.
او که خردمندی هوشیار بود، هر روز دنبال زاهد (نه زاهد نما) می‌رفت و کسی را پیدا نمی‌کرد.
بالاخره نزد شاه آمد و گفت: هر چه جستجو کردم، پارسایی نیافتم.
شاه گفت: این چه حرفی است که می‌زنی! طبق اطلاعی که دارم چهارصد زاهد در کشور وجود دارد.
خدمتکار هوشیار گفت: شاها! آنکه پارساست، پول ما را نمی‌پذیرد، و آن کس که می‌پذیرد زاهد نیست.
شاه خندید و به همنشینان خود گفت: «به همان اندازه که من به پارسایان حق پرست ارادت دارم، او با آنها دشمنی دارد، ولی حق با اوست.»
زاهد که دِرَم گرفت و دینار **** زاهدتر از او یکی به دست آر
(حکایت‌های گلستان، ص 138)

5- عثمان بن مظعون

او چهاردهمین کسی بود کا اسلام آورد، مردی خوش فکر و عاقل و مورد توجه خاص پیامبر صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه السلام بود، تا جایی که امیرالمؤمنین علیه السلام به یاد او یکی از فرزندانش (از ام البنین) را عثمان نام نهاد.
او دو بار به حبشه هجرت کرد و مردی بود که شهامت داشت. اما از صفت بسیار گویای او، بی اعتنایی به دنیا و توجه به عبادت و بندگی بود.
مدتی از زنش جدا شد و پشت کوه‌ها برای عبادت رفت و پیامبر دستور داد، این کار را ترک کند و به منزل بیاید، و به همسر و فرزندانش برسد. و فرمود: خداوند مرا به رهبانیّت، مأمور نکرده است.
مدتی تصمیم گرفت، خود را خواجه کند تا بتواند بهتر عبادت نماید و پیامبر او را نهی کرد.
روزها را روزه گرفت، و شب‌ها به عبادت می‌پرداخت. او در جنگ بدر شرکت کرد و بعد از آن وفات یافت. اولین کسی که در بقیع دفن گردید، او بود.
پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم در مرگش بسیار ناراحت بودند و با چشمی گریان خم شد و کفن او را گشود، پیشانیش را بوسید، و سه بار بوسیدن را تکرار کرد، آنگاه ناله‌ای از سینه برکشید و فرمود: » خوش به حالت ای ابوسائب که از دنیا رفتی و دنیا نتوانست تو را بیالاید.»
این بیان پیامبر دلالت دارد که زهدش حقیقی، و بی اعتنایی به دنیایش واقعی بوده است. وقتی ابراهیم و رقیه، فرزندان پیامبر از دار دنیا رفتند و در بقیع دفن گردیدند پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: به جلودار و پیش رفته‌ی صالح و شایسته‌ی ما عثمان بن مظعون ملحق شدید.
(سفینه البحار، ج 2، ص 160 -پیغمبر و یاران، ج 4، ص 246 -بحارالانوار، ج 22، ص 264)

قرآن:

خداوند متعال در آیه‌ی 34 سوره‌ی نساء می‌فرماید: «زنان صالح، زنانی هستند که متواضع‌اند و در غیاب، اسرار و حقوق او (همسر) را، در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داد، حفظ می‌کنند.»

حدیث:

امام صادق علیه‌السلام فرمود: «مقام افراد (از مرد و زن) را بر اساس روایاتی که از ما نقل می‌کنند بشناسید.»
(اصول کافی، ج 1، ص 40)

توضیح مختصر:

حدیثِ معروف است که پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمود: «فراگرفتن علم، بر هر مرد و زن مسلمانی واجب است.»
(کنز الفوائد، ج 2، ص 107)
لذا زنان هم بر اثر فرمایش گهربار پیامبر صلی‌الله علیه و آله به ضبط احادیث پرداختند و این یک انقلاب اندیشه‌ای برای زنان بود. جامعه‌ی تازه‌مسلمان شده‌ی حجاز که مردانش شاید بیش از ده نفر، نوشتن را بلد نبودند و زنان هم کمترین دانش را بالنسبه داشتند و مردسالاری حاکم بوده و با زن همانند برده رفتار می‌نمودند و … و نگه‌داشتن عربِ آن زمان، کار سختی بود تا تحوّلی در آنان ایجاد شود؛ بنابراین، انقلاب فرهنگی پیامبر صلی‌الله علیه و آله سال‌های متمادی طول کشید تا کم‌کم بهره‌ای از دانش ببرند. ولی راحت‌ترین کار، ضبط حدیث و حفظ قرآن بود که به حافظه و هوش، مرتبط می‌شد.
شاید قدیمی‌ترین کتاب از اهل سنّت که درباره‌ی زنانِ عصر پیامبر صلی‌الله علیه و آله و راویان و … مطالبی را درج کرده متعلّق به محمد بن سعد کاتب (230-168) صاحب کتاب طبقات کبری بوده که درباره‌ی بیعت زنان با پیامبر صلی‌الله علیه و آله، شرح زنان مهاجر و انصار و قبایل عرب و غیر ایشان، زنان پیامبر صلی‌الله علیه و آله، دختران رسول خدا صلی‌الله علیه و آله، زدن زنان، حج گزاردن و مسائلی دیگر، زنانی که از زنان پیامبر صلی‌الله علیه و آله روایت کرده‌اند و … حدوداً 496 صفحه جلد 8 طبقات، فقط این کتاب، آن‌هم در عصر ائمه علیهم السّلام زمان حضرت موسی بن جعفر علیه‌السلام تا زمان امام هادی علیه‌السلام تألیف شده، غیر زنانی که از ائمه علیهم السّلام نقل کرده‌اند.

1- خوله دختر یسار

او از بانوانی بود که از محضر پیامبر صلی‌الله علیه و آله مسائل شرعی را پرسیده و نقل کرده است.
خدمت پیامبر صلی‌الله علیه و آله آمد و پرسید: «ای رسول خدا! وقتی من «رِگل» (عادت ماهیانه) می‌شوم یک دست لباس بیشتر ندارم، تکلیفم چیست؟»
پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمود: «ایرادی ندارد. همان لباس را بشوی تا پاک شود و آنگاه با همان لباس نماز خود را بخوان.»
گفت: «گاهی بعد از شستن، لباس را خون‌آلود ملاحظه می‌کنم و در آن هنوز رنگ خون باقی است.»
فرمود: «ایرادی ندارد؛ با همان لباس می‌شود نماز خواند.»
(اسدالغابه، ج 5، ص 447)

2- ربیع دختر مُعَوذ انصاری

او از بانوان روایت کننده از پیامبر صلی‌الله علیه و آله بوده است. او نقل کرد: رسول خدا صلی‌الله علیه و آله صبحگاهی به خانه‌ی من وارد شد و همین‌جا، روی همین فرشی که تو الآن نشسته‌ای، نشست درحالی‌که دختران کوچک دایره می‌زدند و بر کشته‌شدگان ما در جنگ بدر، ندبه و سوگواری می‌کردند. یکی از آنان می‌گفت: «در میان ما پیامبری صلی‌الله علیه و آله وجود دارد که می‌داند در آینده چه خواهد شد.» پیامبر صلی‌الله علیه و آله به او فرمود: «بس است! از چنین گفتار و کرداری خودداری کن و مطالب خوبی را که قبلاً می‌گفتی ادامه بده.»
(الاصابه، ج 4، ص 301)

3- زینب، همسر ابن مسعود ثقفی

زینب می‌گوید: من برای پرسیدن موضوعی به خانه‌ی پیامبر صلی‌الله علیه و آله رفتم و متوجه زنی شدم که نامش زینب بود و سؤال او نیز همانند سؤال من. او سؤال کرد: «ما کودکان یتیمی در خانه داریم که از تأمین مخارج آن‌ها ناتوانیم، آیا می‌توانیم صدقه‌ی خود را به شوهرهایمان بدهیم.»
پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمود: «بله و این کار ثواب دارد، پاداش صدقه دادن و پاداش کمک به خویشان.»
(اسدالغابه، ج 5، ص 463)

4- ام سنان اسلمی

او زنی شجاع و دوستدار پیامبر صلی‌الله علیه و آله و اهل‌بیت بود، در زمان فتح قلعه‌های خیبر، همراه پیامبر صلی‌الله علیه و آله برای آب‌رسانی و مداوای مجروحین و مواظبت از وسایل لشکر، شرکت کرده بود.
او می‌گوید: به حضور پیامبر صلی‌الله علیه و آله رسیدم و برای پذیرفتن دین اسلام با آن حضرت بیعت کردم. پیامبر صلی‌الله علیه و آله به دست من نگاه کرد و فرمود: «چرا نباید شما زنان، ناخن خود را تغییر داده و آن را کوتاه کنید.»
(الاصابه، ج 4، ص 462)

5- ام سعد انصاری

او دختر زید بن ثابت انصاری بود و می‌گوید: رسول خدا صلی‌الله علیه و آله فرمود: «برای وضو گرفتن ده سیر آب و برای غسل، سه کیلوگرم آب، کافی خواهد بود، اما پس از من افرادی می‌آیند و این مقدار آب را برای وضو و غسل کافی نمی‌دانند؛ اینان برخلاف سنّت من رفتار می‌کنند. درصورتی‌که افرادی که از سنّت من اطاعت می‌کنند، در حظیره القدس (جایگاه بلندمرتبه و مقدس در بهشت) با من همراه خواهند بود؛ زیرا سیره‌ی اهل بهشت هم، چنین می‌باشد.»

قرآن:

خداوند متعال در آیه‌ی 2 سوره‌ی نور می‌فرماید: «زن و مرد زناکار را صد تازیانه برای تنبیه و مجازات بزنید.»

حدیث:

پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمود: «هرگاه بعد از من زنا شیوع پیدا کند مرگ ناگهانی زیاد شود.»
(تفسیر معین، ص 366)

توضیح مختصر:

یکی از گناهان شنیع، مسئله‌ی مجامعت از راهِ حرام است که دارای آثار سوء و حدّ بسیار سنگین می‌باشد. لذا زنا را فحشاء می‌گویند چون زشتی‌اش زیاد است. در زنا، بیشترین لکّه‌ی ننگ و آبروریزی برای زن می‌ماند که زبانزد می‌شود و دیگر، مؤمنی او را به ازدواج خود درنمی‌آورد.
انبیاء، عصمت ذاتی داشتند و طاهر بودند و خداوند، آن‌ها را برای رسالت برگزید. داستانِ یوسف با زلیخا، از بهترین نشانه‌های پاکی است.
شیوع بعضی فواحش مانند زنا، جامعه را به انحطاط می‌کشاند، چراکه درجه خرابی آن، در نسل و ذرّیه هم اثر می‌گذارد و روحِ آدم کُشی و پیامبر کُشی را در او ایجاد می‌کند؛ بنابراین، اکثر قاتلین انبیاء و اوصیاء از تخم زنا و یا حیض و شبهه بوده‌اند.
هر عملی که مشروعیّت دینی، بر آن امضاء نشده باشد، عوارض فردی و اجتماعی خواهد داشت. مخصوصاً در مسئله‌ی زنا که عقدی نیست و نفس امّاره با هوی و هوسی که دارد، می‌خواهد خلافِ قانون شرع، این عمل را انجام دهد.
یکی از راه‌های پیشگیری، عقد موقّت و راه دیگر، مجوّز تعدّد زوجات است.
امّا جامعه‌ی غربی، از ننگ عمل زنا، باکی ندارند و به‌عنوان آزادی، حیاء در خانواده و اجتماع، از بین رفته و عمل زنا، کاری است آزاد و هتک ناموسِ محترم، گناهی به شمار نمی‌آید.

1- پنج زناکار و پنج حکم

پنج نفر را نزد عمر آوردند که زنا کرده بودند؛ عمر امر کرد که به هرکدام، حدّی اقامه شود. امیرالمؤمنین حاضر بود و فرمود: «ای عمر! حکم خداوند درباره‌ی این‌ها این نیست که گفتی!» عمر گفت: «شما درباره‌ی این‌ها حکم کن و حد این‌ها را خود جاری بفرما.»
حضرت یکی را نزدیک آورد و گردن زد، دیگری را رجم (سنگسار) کرد، سومی را حد تمام (هشتاد) زد، چهارمی را نصف حد زد و پنجمی را تعزیر و تأدیب نمود!
عمر تعجب کرد و مردم در شگفت شدند. عمر پرسید: «یا ابالحسن پنج نفر در یک قضیه واحد بودند، پنج حکم درباره آن‌ها اجرا کردی؟!»
امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: اما اولی مرد ذمّی بود که زن مسلمانی را تجاوز کرد و از ذمّه بیرون آمد و حدش جز شمشیر نبود.
دومی مرد زن‌دار بود که زنا کرد و رجم (سنگسار) نمودیم. سومی مرد غیر زن‌دار بود و زنا کرد حد (هشتاد تازیانه) زدیم.
چهارمی عبد بود و نصف حد (یا پنجاه تازیانه) بر او زدیم. پنجمی مردی کم‌عقل بود و او را تعزیر (چند تازیانه) زدیم. عمر گفت: «زنده نباشم در میان مردمی که تو در آن‌ها نباشی، ای اباالحسن.»
(قضاوت‌های محیّر العقول، ص 45 -داستان‌های زندگی علی علیه‌السلام، ص 145)

2- تعبیر خواب

ابن سیربن جوانی بسیار زیبا و خوش‌تیپ بود و به شغل بزازی مشغول بود. زنی عاشق او می‌شود و از او می‌خواهد تا پارچه‌هایی را از او بخرد به شرط آنکه به منزلش بیاورد تا پول را هم به او بدهد.
چون وارد منزل آن زن شد، زن درب خانه را قفل کرد و از او می‌خواهد که با او زنا کند. او در جواب می‌گوید: پناه به خدای می‌برم و در مذمّت عمل شنیع زنا مطالبی می‌گوید.
حرف‌هایش در زن تأثیر نکرد، تصمیم گرفت با حیله‌ای خود را از این بلا نجات بدهد. به زن می‌گوید: پس اجازه بده اول مستراح بروم تخلیه کنم بعد بیایم، زن هم قبول می‌کند چون به مستراح رفت خود را به مدفوع آلوده می‌کند و نزد زن می‌آید. چون این هیبت قبیحه را زن می‌بیند بدش می‌آید و ابن سیرین را از خانه‌اش بیرون می‌نماید. خداوند به خاطر این ترک زنا، علم تعبیر خواب را به او عطا کرد.
(سفینه البحار، ج 1، ص 678)

3- قاتل یحیی زنازاده بود

در زمان حضرت یحیی پیغمبر، پادشاهی بود به نام «هیرودیس» که به یحیی علاقه‌مند بود و او را مرد عادل می‌دانست و رعایت حال او را می‌نمود.
وقتی پادشاه با زنی زانیه رابطه داشت. آن زن که کمی پیر شد دختر خود را آرایش می‌کرد و نزد پادشاه جلوه می‌داد تا عاشق او شد و خواست با او ازدواج کند. از یحیی پیغمبر سؤال کرد؛ ایشان طبق دین مسیح آن را جایز ندانست. از اینجا کینه‌ی یحیی به دل زن رسوخ کرد.
مادر دختر وقتی پادشاه را مست شراب دید، دختر را آرایش کرده به نزدش فرستاد و پادشاه از او کام خواست، او گفت: «به‌شرط آنکه سر یحیی را از بدنش جدا کنی.» شاه قبول کرد و به دستورش سر از بدن یحیی جدا کردند.
طبق نقل دیگر پادشاه قصد داشت با دخترخواهر یا دختر برادرش به نام «هیرودیا» ازدواج کند که یحیی نهی کرد، لذا حاجت دختر از پادشاه، قتل یحیی بود.
امام باقر علیه‌السلام فرمود: «قاتل یحیی، فرزند زنا بود همان‌طور که قاتل علی علیه‌السلام و حسین بن علی علیه‌السلام زنازاده بودند.»
چون یحیی به قتل رسید، خداوند بُخت‌النصر (یا کردوس از پادشاهان بابل) را بر بیت‌المقدس مسلّط کرد و هفتاد هزار نفر از آنان را کشت تا خون یحیی از جوشش ایستاد.
(تاریخ انبیاء، ج 2، ص 284)

4- حمام مَنجاب

یکی از پول‌داران خوش‌گذران از خدا بی‌خبر که همواره در عیش و عشرت به سر می‌برد، روزی در کنار خانه‌اش نشسته بود. بانویی به حمام معروف «مَنجاب» می‌رفت، ولی راه حمام را گم کرد و از راه رفتن خسته شده بود، به اطراف نگاه می‌کرد تا شاید شخصی را بیابد و از او بپرسد، چشمش به آن مرد افتاد، نزد او آمد و از او پرسید: «حمام منجاب کجاست؟» آن مرد به خانه‌ی خود اشاره کرد و گفت: «حمام منجاب همین جاست.» آن بانو به خیال اینکه حمام همان‌جاست، به آن خانه وارد شد، آن مرد فوراً درب خانه را بست و به سراغ او آمد و تقاضای زنا کرد.
زن دریافت که گرفتار مرد هوس‌باز شده است، چاره‌ای جز حیله ندید و گفت: من هم کمال اشتیاق را دارم، ولی چون کثیف هستم و گرسنه، مقداری عطر و غذا تهیه کن تا با هم بخوریم بعد در خدمتتان باشم.
مرد قبول کرد و به خارج خانه رفت و عطر و غذا تهیه کرد و برگشت ولی زن را در خانه ندید، بسیار ناراحت شد و آرزوی زنا با آن زن در دلش ماند و همواره این شعر را می‌خواند:
«چه شد آن زنی که خسته شده بود و می‌پرسید راه حمام منجاب کجاست؟» (یا رُبِّ قائلهٍ یَوماً و قَد تعبت اَینَ الطّریقُ الی حمّامِ منجابِ)
مدتی از این ماجرا گذشت تا اینکه در بستر مرگ افتاد، آشنایان به بالین او آمدند و او را به کلمه «لااله‌الاالله مُحَمَدٌ رسول‌الله» تلقین می‌کردند او به‌جای این ذکر، همان شعر مذکور در حسرت آن زن را می‌خواند و بااین‌حال از دنیا رفت.
(عالم برزخ، ص 41 -کشکول شیخ بهایی، ج 1، ص 232)

5- پیامبر و مرد جوان

روزی جوانی نزد پیامبر صلی‌الله علیه و آله آمد و با کمال گستاخی گفت: «ای پیامبر خدا آیا به من اجازه می‌دهی زنا کنم؟»
با گفتن این سخن، فریاد مردم بلند شد و از گوشه و کنار به او اعتراض کردند، ولی پیامبر با کمال ملایمت و اخلاق نیک به جوان فرمود:
نزدیک بیا، جوان نزدیک آمد و در کنار پیامبر صلی‌الله علیه و آله نشست. پیامبر از او پرسید: «آیا دوست داری کسی با مادر تو چنین کند؟» گفت: «نه فدایت شوم.»
فرمود: «همین‌طور مردم راضی نیستند با مادرشان چنین شود. بگو ببینم آیا دوست داری با دختر تو چنین شود؟» گفت: «نه فدایت شوم.» فرمود: «همین‌طور مردم درباره دخترانشان راضی نیستند.»
بگو ببینم آیا برای خواهرت می‌پسندی؟ جوان مجدداً انکار کرد (و از سؤال خود پشیمان شد).
پیامبر صلی‌الله علیه و آله دست بر سینه‌ی او گذاشت و در حق او دعا کرد و فرمود: «خدایا قلب او را پاک گردان و گناه او را ببخش و دامن او را از آلودگی بی عفّتی حفظ کن.»
از آن به بعد، زشت‌ترین کار در نزد این جوان، زنا بود.
(داستان‌ها و پندها، ج 3، ص 137 -تفسیر المنار ذیل آیه‌ی 104 آل‌عمران)

قرآن:

خداوند متعال در آیه‌ی 2 سوره‌ی ممتحنه می‌فرماید: «اگر آن‌ها بر شما مسلط شوند، دشمن شما خواهند بود و دست و زبان خود را به بدی کردن به شما می‌گشایند.»

حدیث:

امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: «سخن بگویید تا شناخته شوید که انسان در زیر زبانش پنهان است.»
(نهج‌البلاغه فیض الاسلام، ص 1272، ح 384)

توضیح مختصر:

یکی از جوارحی که بیشتر کاربرد دارد، زبان است که کند، تند و متوسطش دارای احکامی می‌باشد. دعا، حرف‌های نیکو، خواندن قرآن و اشعار پسندیده، صدق و… در جهتِ مثبت بوده و دروغ، غیبت و افتراء، فحش و … در جهتِ منفی به کار برده می‌شود.
آنچه بنده در قلب دارد، نوعاً از جارحه ی لسان، خارج می‌شود. احتیاج مُبرمِ همه‌ی انسان‌ها به یکدیگر به‌وسیله‌ی الفاظ است. پس تعادل و گویایی به صواب، بسیار لازم است.
همه‌ی انبیاء به‌وسیله‌ی کلمات حکمت و موعظه‌ی حسنه، به‌قدر عقول مردم، با آن‌ها صحبت می‌کردند؛ منظور، زبان قال است که متعارف بین عموم می‌باشد، نه زبانِ حال.
امت‌ها هم عده‌ای جواب لبّیک می‌دادند و یا با زبانشان، انبیاء را ساحر یا دیوانه خطاب می‌کردند. گرچه در گفتن مسائل طعنه زدن و کنایه هم از احکامی برخوردارند، ولیکن نباید زبان را عادت به کلمات صریح یا کنایه‌ای ناپسند داد چه آن‌که از زبان به شمشیر تعبیر شده که کار خرابی‌اش بیشتر است.
در حدیث دارد که اکثر خطایای فرزند آدم از زبانش می‌باشد.
اگر زبان عادت به گفتار پسندیده و سنجیده کند و راه صواب را پیشه‌ی خود نماید، آثارش بسیار است.
این‌که خداوند، زبان گویایی را به حیوانات نداده و فقط به انسان داده، به خاطرِ شرافت انسان بوده است که با خدایش مناجات و راز و نیاز کند و بنده‌ی محبوب شود.

1- زبان‌درازی

سعدی گوید: یکی از بزرگ‌مردان، غلامی زیباروی داشت که در زیبایی یگانه بود و بر اساس دوست داری و دین‌داری، به او علاقه‌مند بود.
آن بزرگ‌مرد به یکی از دوستانش گفت: «حیف از این غلام زیبا که باآن‌همه زیبایی، زبان‌درازی و بی‌ادبی می‌کند.»
دوستش گفت: «ای برادر! وقتی پیوند دوستی و عشق با او برقرار ساختی، از او انتظار خدمت نداشته باش، چون عشق و علاقه آمد، رابطه‌ی مالک و مملوکی (آقایی و نوکری) برداشته خواهد شد.
عجب نیست که غلام فرمانده آقایش گردد و آقا نا گریز به تحمّل ناز و عشوه غلام زیبارو تن در دهد.»
(حکایت‌های گلستان، ص 202)

2- کعب بن اشرف

هنگامی‌که مهاجران از مکه به مدینه مهاجرت نمودند و از خانه و زندگی خود دور شدند، مشرکان دست تجاوز به اموال آن‌ها دراز کرده و به تصرف آن‌ها پرداختند؛ به هر کس دست می‌یافتند، از اذیت و آزار زبانی فروگذار نمی‌کردند.
چون مهاجران به مدینه آمدند، گرفتار آزار و بدگویی یهودیان مدینه شدند، به‌خصوص یکی از آنان به نام کعب بن اشرف، شاعری بدزبان بود که پیوسته پیامبر و مسلمانان را به‌وسیله‌ی اشعار خود هجو می‌کرد و مشرکان را بر ضدّ آن‌ها، با زبان تشویق می‌نمود؛ حتی زنان و دختران مسلمان را موضوع اشعار غزل و عشق‌بازی خود قرار می‌داد.
او وقاحت را به‌جایی رسانید که پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم ناچار شد، دستور قتل او را صادر کند.
(داستان‌های تفسیر، ص 209 -تفسیر نمونه، ج 3، ص 203)

3- پیامبران و زبان مدح مردم

رسول خدا صلی‌الله علیه و آله و سلّم به یکی از اصحاب خود که بیمار بود، فرمود: «بشارت باد تو را!» مادرش گفت: «بهشت بر تو گوارا باد!» پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم فرمود: «تو چه می‌دانی؟ شاید زبانش سخن بیهوده می‌گفته، یا از بذل چیزی که به وی مربوط نبوده، منع می‌کرده است؟»
روایت است که: مردی نزد پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم آمد و حضرتش را ثنا و مدح گفت و در گفتار، زیاده‌روی و افراط کرد. حضرت فرمود: «زبان تو چند پوشش دارد؟» گفت: دو لب و دندان‌هایم. فرمود: «آیا در این نکته‌ای نیست که جلوی سخنت را بگیرد؟» (به آدمی چیزی بدتر از زیادی زبان داده نشده است.)
وقتی گروهی از بنی عامر، بسیار مدح پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم کردند، فرمودند: «سخن خود را بگویید، شیطان شما را از راه بیرون نبرد.» (یعنی زیادی ثنا سبب می‌شود که شیطان او را از حرف مستقیم بیرون ببرد.)
(علم اخلاق اسلامی، ج 2، ص 246)

4- صدای دل‌خراش

شخصی در مسجد سِنجار (شهری در سه متری موصل عراق) برای درک استحاب، اذان می‌گفت و صدای او به‌گونه‌ای ناهنجار بود که شنوندگان ناراحت گشته و از او دور می‌شدند. متولی مسجد، امیری عادل و پاک‌نهاد بود و نمی‌خواست دل او را با بیرون کردن نا محترمانه برنجاند. ازاین‌جهت او را خواست و گفت:
ای جوانمرد! این مسجد دارای اذان‌گوهای قدیم است که برای هرکدام پنج دینار -به‌عنوان حقوق- تعیین کرده‌ام، ولی من به تو ده دینار می‌دهم که ازاینجا به‌ جای دیگر بروی. اذان‌گو با صاحب مسجد به توافق رسیدند و او از شهر سِنجار به جای دیگر رفت. مدتی از این ماجرا گذشت تا اینکه روزی آن اذان‌گو موقع عبور، متولی آن مسجد را دید، نزدش آمد و گفت:
حیف بود که مرا از آن مسجد با ده دینار، به جای دیگر فرستادی، زیرا اینجا که رفته‌ام، به من بیست دینار می‌دهند تا به جای دیگر روم، ولی نمی‌پذیرم.
(حکایت‌های گلستان، ص 197)

5- زخم‌زبان و آتش سوزان

در روز عاشورا، یکی از سپاهیان یزید، به نام عبدالله بن حوزه تمیمی فریاد برآورد: حسین در میان شماست؟!
اصحاب امام حسین علیه‌السلام گفتند: این امام حسین علیه‌السلام است، چه می‌خواهی؟ گفت: ای حسین! تو را به آتش بشارت می‌دهم و با این زخم‌زبان خواست، هم خودش را مطرح کند و هم امام را ناراحت نماید.
امام فرمود: «سخنی دروغ گفتی، من به نزد پروردگار بخشنده، شفیع و مُطاع می‌روم، تو کیستی؟»
گفت: من ابن حوزه هستم. امام علیه‌السلام دست‌های مبارک را بلند کرد به‌طوری‌که سپیدی زیر بغلش نمایان گشت و عرض کرد خدایا او را در آتش بسوزان.
ناگاه اسب ابن حوزه رم کرد و او بر زمین سقوط کرد، درحالی‌که پایش به رکاب اسب گیر کرده بود؛ آن‌قدر بدنش بر روی خاک کشیده شد که قسمتی از بدنش جدا شد و قسمت دیگر به رکاب اسب آویزان بود؛ و سرانجام پس از برخورد باقی‌مانده‌ی بدنش به سنگ، در میان آتش خندقی که برای جلوگیری از حمله‌ور شدن دشمنان به حرم امام، مشتعل بود، افتاد و مزه آتش را چشید.
(قصه کربلا، ص 264 -ارشاد مفید، ج 2، ص 102)